Tussenkomst N-VA n.a.v. de meerjarenplanning

TUSSENKOMST OVER DE MEERJARENPLANNING

Afgelopen donderdag stond de voorstelling en goedkeuring van de meerjarenplanning voor de komende 6 jaar op de agenda. Hieronder kan u de repliek terugvinden die onze fractieleider gaf op dit plan.

Vooraleerst wil ik jullie proficiat wensen met de voorstelling van het meerjarenplan. Ik ben er met veel plezier in begonnen, gewapend met mijn groene en roze fluostift.
En naarmate ik verder las, werd opvallend veel groen gebruikt. Men zou verwachten dat groen staat voor de goede zaken en rood voor de slechte, maar dat was niet de bedoeling: rood gebruik ik voor concrete vragen, die ik op het einde van mijn betoog zal stellen. Groen stond voor ideeën of concepten die herkenbaar waren uit onze N-VA-alternatieve meerjarenplanning of uit onze verkiezingsfolder, of die ik bij andere oppositiepartijen had zien passeren.

Uiteindelijk bleek groen dus toch wél te staan voor de goede zaken. Politiek is, en dat heb ik ondertussen al uitgebreid gemerkt, nadenken over problemen, voorstellen doen en uitwerken en vervolgens realiseren maar het belangrijkste aan politiek is om elke stap van dit proces op alle mogelijk manieren te verkopen aan de burgers, via de sociale media, traditionele media noem maar op. En daar zijn jullie al enige tijd experten in. Dat hebben we de afgelopen week nog eens mogen aanschouwen en terecht voor alle duidelijkheid, we kunnen er maar van leren. Bij deze dan ook een kort overzicht van zaken, die ik op de een of andere manier toch aan de N-VA kan linken, kwestie van ze toch ook wat te verkopen.

- Het creëren van extra mogelijkheden voor een vrij en toegankelijk onthaal in het gemeentehuis van Wevelgem, Gullegem en Moorsele met bijkomende openingsuren.
- Een verbeterd meldpunt naar effectieve ombudsdienst
- Extra inzet op activering
- Meer verbondenheid tussen de drie deelgemeenten
- De zoektocht naar een private partner voor openbare camperplaatsen
- De renovatie van de Hoogstraat om het kunstonderwijs te versterken en een volwaardige behuizing van onze tekenacademie
- Aandacht voor vergrijzing en nieuwe woonvormen
- Het Huis van het Nederlands
- Inzetten op de verbindende kracht van sport
- Eén groot speelplein per deelgemeente
- Pop-upconcepten in leegstaande panden en aanpakken van de leegstand
- Erfgoedbeleving en mogelijke herbestemmingen
- Een verlaagd tarief voor alleenstaanden
- Ondersteuning van alleenstaande moeders en vaders
- Investeren in onze grote bedrijventerreinen
- Het structureel aanpakken van de slechte voetpaden
- BIN’s
- Slimme camera’s en het inzetten van AI
- De hondenloopweide
- Een echt centrum voor elke deelgemeente
- Zwaar verkeer tracht men te weren uit de centra
- Efficiëntere handhaving door meer blauw op straat
- En natuurlijk een van onze paradepaardjes: de overdekte markthal, die ondertussen al de leeftijd van twee verkiezingen bereikt heeft

Allemaal goede zaken — het ene al wat concreter dan het andere — maar ze staan er. Veel van deze ideeën worden bovendien breed gedeeld over de partijgrenzen heen; ze zijn op de een of andere manier opgepikt door de meerderheid of door andere oppositiepartijen. De pluimen mogen dus op meerdere hoeden.

Daarvoor wil ik jullie bedanken, zeker omdat jullie in de pers expliciet hebben aangegeven dat er rekening werd gehouden met voorstellen vanuit de oppositie.

Ik zou het hierbij kunnen laten en meegaan in de hoerastemming, maar dat is natuurlijk niet onze rol. Wij blijven kritisch, en straks, in het tweede deel van mijn tussenkomst, ga ik dieper in op enkele cijfers en concrete vragen.

Maar eerst moet ik die hoerastemming toch wat temperen. Ik zei daarnet al dat jullie experten zijn in het communiceren van jullie plannen, zo straf zelfs dat jullie dit al vanuit de toekomst doen. Want wat lees ik op jullie website: “Op 11 december 2025 werd het meerjarenplan goedgekeurd.”
Ik zou stout kunnen zeggen dat ik dan wat meer toekomstvisie had verwacht, maar ik zal het niet doen. Alle gekheid op een stokje: ik begrijp dat de communicatie klaarstaat en dat er veel voorbereidend werk was. Maar het blijft ongelukkig om de goedkeuring al online te zetten vóór de gemeenteraad heeft kunnen stemmen, zeker omdat het niet de eerste keer is. Sommigen zouden het arrogant en weinig respectvol ten opzichte van dit instituut noemen, maar ik hou het liever op een onhandigheid — in ieder geval motiveerde het ons wél om extra kritisch te kijken naar de rest van jullie plannen en communicatie.

Vandaar kom ik bij het kritische deel. Jullie spreken in jullie communicatie in één adem over de centrumvernieuwing van Gullegem en Wevelgem, en zelfs bijna Moorsele, alsof het vergelijkbare trajecten zijn. Maar wie naar de middelen kijkt, weet dat dit niet klopt. Voor Wevelgem wordt 4,5 miljoen euro voorzien, voor Gullegem een veelvoud. Dat contrast in grootorde zegt eigenlijk alles. Het toont vooral dat de grote verandering waar inwoners van Wevelgem al decennia om vragen, er opnieuw niet komt.

Die 4,5 miljoen voor Wevelgem gaat bovendien vooral naar vergroening van enkele sites; de koer aan het jeugdcentrum, openzetten van de begraafplaatsen en de omgeving rond de Porseleinhallen. Daarnaast zijn er de budgetten voor Plein Noord en Plein Zuid van respectievelijk 1,1miljoen en 1,7miljoen, zulke bedragen wekken verwachtingen, maar in het plan blijft het opvallend vaag, eigenlijk weet niemand wat we mogen verwachten, want men kan zich uiteraard verstoppen achter de nieuwe studie van Leiedal die momenteel loopt.

Laat mij duidelijk zijn: wij begrijpen dat twee centrumvernieuwingen in één legislatuur niet haalbaar zijn. Wat wij storend vinden, is dat de communicatie de indruk wekt dat de centra van Wevelgem en Gullegem op gelijke schaal worden aangepakt. Dat is niet zo. Beter eerlijk communiceren dan verwachtingen creëren die de cijfers zelf ontkrachten. Ook wil ik nog eens benadrukken dat het vergroenen en opentrekken van de begraafplaatsen niet een doel op zich mag worden, een begraafplaats is in de eerste plaats een plek om de doden te eren en sereen te rouwen en moet dus toegankelijk blijven en dat vraagt voldoende onderhoud.

Een tweede punt van kritiek op jullie positieve communicatie is de voorstelling van het dossier rond de Lauwebrug. Daar worden al veel te vroeg pluimen op de hoed gestoken. Terwijl de brug geen gemeentelijk project is, maar een bovenlokaal initiatief waarop wij als gemeente vooral moeten inspelen — en dat doen we te weinig, en dat valt te zien in jullie plan. Of beter gezegd: niet te zien, want wie het woord “Leie” zoekt als zelfstandig naamwoord zal het uiteindelijk één keer vinden; bovendien komen de termen Guldenbergabdij of Abdijpoort er al helemaal niet in voor. Ook dit punt kan ik perfect staven met cijfers: ik vind in de meerjarenplanning nergens terug hoeveel er wordt uitgegeven aan de Leie en zijn omgeving, en al zeker niet waarvoor. Voor een gemeente waarvan een van de grootste troeven net aan die rivier ligt, is dat opvallend.

De nieuwe brug zal ongetwijfeld extra passage en dynamiek brengen, maar dan moet je als bestuur ook investeren om die beweging richting centrum te trekken. U kent onze voorstellen: benut de Guldenbergsite, gebruik erfgoed als aantrekkingspool, maak via de Leie en die site langs het cultuurpad een schakel naar het centrum, voorzie een toeristisch infopunt op die site, denk aan sanitair, een kampeerplaats of bivakzone voor jeugdbewegingen of trekkende reizigers, of bijkomende infrastructuur zoals in Bergelen.

Het zijn allemaal realistische ingrepen die de gemeente aantrekkelijker maken.
Dat dit alles nauwelijks aan bod komt, blijft een gemiste kans.

Een derde opvallend punt is de onduidelijke communicatie rond de financiën. Afhankelijk van de krant leest men dat er wél of geen extra belastingen komen. Dat zegt veel. Schepen Defieuw moest zelfs bijkomend toelichten op sociale media.

Ik ben geen financieel expert, maar het valt wél op dat de fundamenten van dit meerjarenplan bijzonder wankel zijn.

• De schuld stijgt tegen 2031 tot 55,1 miljoen euro (nu 48 miljoen).
• De gemeente gaat élk jaar 6 miljoen euro nieuwe leningen aan en leent structureel meer dan ze aflost. Dat is geen schuldbeheer, maar investeren met het geld van toekomstige generaties.
• Er staan investeringen voor bijna 100 miljoen euro ingeschreven, historisch hoog, op een moment dat de inkomsten dalen.
• De eerste twee jaren tonen zelfs meer dan 8 miljoen euro verlies per jaar.
• Een deel van de investeringen wordt gedekt door de verkoop van sociale woningen — maar de meerderheid erkent zelf dat die opbrengsten onzeker zijn.

Met andere woorden: de begroting klopt alleen als de markt meezit.

Daarnaast:
• De belastingdruk voor bedrijven stijgt door de verhoging van de opcentiemen voor nijverheid tot 1.250, al noemt men dat een administratieve vereenvoudiging.
• De gemeente verliest 4,2 miljoen door federale maatregelen.
• Vlaamse subsidies dalen.
• De bijdragen aan intercommunales stijgen jaar na jaar.

Ondanks dalende inkomsten en stijgende kosten gaat de meerderheid verder alsof er geen financiële storm op komst is.

Daarbovenop zakt de gecorrigeerde autofinancieringsmarge — dé gezondheidsindicator — in 2031 naar 2,47 miljoen euro, bijna een halvering tegenover 2030. Nog net positief, maar de buffer verdampt snel.

Kortom: dit meerjarenplan is financieel kwetsbaar. Het wordt verkocht als “gezond financieel beleid”, maar een deel van de cijfers spreekt dat tegen.

Voilà, dat wat betreft mijn groene fluostift. Ondanks de hoerastemming hebben wij de indruk dat dit bijzonder weinig vernieuwend is ten opzichte van het vorige MJP. Hier worden wij dus niet warm van, te weinig ambitie, te vaag en met veel te weinig concrete voorstellen. Het wordt daardoor ook moeilijk om nadien te evalueren. Wie zich tot weinig of niets verbindt, kan achteraf ook moeilijk ter verantwoording worden geroepen.”

Dan nu mijn roze fluostift en dus de concrete vragen ingedeeld volgens het thema’s.

1. Wonen & Sociale Zaken

- Meer sociale woningen: Het betreft dus nog steeds dat project aan de Stationsstraat. De buurt uitte eerder duidelijke bezorgdheden over leefbaarheid, verkeersdrukte, parkeerproblemen, verlies van groen en de leefkwaliteit van de toekomstige bewoners door de ligging naast het spoor en de luchthaven. Ook de sociale en economische impact werd in vraag gesteld. Hoe gaan jullie nu aan de slag met deze opmerkingen?

- Professionele activering van leefloongerechtigden: hoe wordt dit concreet ingevuld? Zelfde werkwijze als vandaag?

- Woonzorgcentra: gemiddeld 2 miljoen euro verlies per jaar (12 miljoen over zes jaar). Wat zijn de echte oorzaken en waarom worden die niet aangepakt? Voorheen wees men in de richting van de lokale dienstencentra in de woonzorgcentra, die onder- of onvoldoende gesubsidieerd zouden zijn en zo aan de basis zouden liggen van de opeenvolgende jaarlijkse verliezen. Dat blijkt nu echter niet het geval, want de dienstencentra boeken jaarlijks een positief exploitatiesaldo. De verliezen van Elckerlyc en Het Gulle Heem hebben dus andere oorzaken, die duidelijk ook in deze legislatuur niet worden aangepakt. De Wevelgemse belastingbetaler blijft dus bijdragen voor woonzorgcentra die, in vergelijking met private initiatieven, ver boven hun stand leven.

- Samenwerking met private woonzorgcentra: hoe concreet? Enkel vergroening van de site Sint-Jozef of ook zorginhoudelijke samenwerking?

2. Bibliotheek & Cultuur

- Onbemande bib Moorsele: 25.000 euro in 2026 en 2027, daarna niets. Gaat het om een proefproject of is de volledige investering in die twee jaren voorzien?

- Bibliotheek als Huis van het Nederlands (BN p. 7): hoe wordt dit concreet ingevuld?

- Groot budget voor 50 jaar fusie: wat mogen inwoners daarvoor verwachten? Hoe wil men de verbinding concreet vormgeven?

3. Toerisme & Evenementen

- Toerisme (BN p. 10): slechts zes regels en minimale budgetten (BV0520 en BV0521). Waar zit de ambitie?

- Feesten & plechtigheden (BV0710): jaarlijks ruim 400.000 euro, dus ± 2.500.000 euro over zes jaar. Hoe te verantwoorden in tijden van besparing?

- Hulp aan het buitenland (BV0160): bijna 1,2 miljoen euro. Naar welke projecten gaat dit? Is dit een kerntaak? Wij begrijpen dat we daar moeten inzetten, maar zouden we niet werken op meer bewustwording hier? Het is een illusie dat onze aanwezigheid daar grote zaken zal veranderen.

4. Mobiliteit & Ruimtelijke Ordening

- Zone 30: de opmerking “zone 30 kan verder worden ingevoerd” — gaat dit over de straten ten noorden van de spoorlijn?

- Europoort: hoe concreet is dit? Wat, waar en wanneer?

- Afslanking/ versmalling van de N8: waar en hoe precies? Houdt dit in dat bepaalde straten zoals de Lode De Boningestraat of Moorselestraat eenrichtingsverkeer worden? Of moet gedacht worden aan de plannen die enkele jaren geleden door NMBS werden opgeworpen? Minder afslagbewegingen op de N8: welke locaties? Welke impact?

5. Investeringen & Financiën

- Investeringen bijna 100 miljoen euro: zijn er cijfers verschoven om tot een “recordniveau” te komen?

- Beschikbaar budgettair resultaat: buffer van 9 miljoen in 2031 — enkele jaren geleden lag dit aanzienlijk hoger in 2021 nog 37 miljoen. Wat verklaart de daling?

- Financiële schuld: stijgt van 48 naar 55 miljoen euro. Hoe wordt dit verantwoord?

- Plein Noord (1,1 miljoen euro): vermoedelijk grotendeels voor de vernieuwde sporthal, maar wat gebeurt er daarnaast?

- Plein Zuid (1,7 miljoen euro): Wat mogen we hier verwachten? Welke concrete herinrichting of ingrepen mogen inwoners verwachten? Momenteel: veel geld, weinig invulling.

- Digitale transformatie en inzet op AI: als dit efficiëntiewinsten oplevert — zullen die zichtbaar zijn in de loonmassa?

- Vergroening & onderhoud: Er wordt de afgelopen en komende periode sterk ingezet op vergroening en onthardingsprojecten, maar tegelijk wordt overal de belofte gemaakt van een goed onderhouden gemeente. In de budgetten zie ik wél investeringen in de creatie van nieuw groen, maar geen stijging in de middelen of personeelsformatie voor onderhoud. Is deze ambitie dan wel realistisch? Want wij ijveren in de eerste plaats op een toegankelijke nette omgeving die als het kan groen is. Maar de uitgaven nemen niet toe.

- GAS 5: verduidelijking gevraagd over de concrete plannen of impact. Dit zou volgens de cijfers meer kosten dan het oplevert — waar en wanneer dan? Meer politiecontroles, meer camera’s?

Dat waren onze vragen. Wat onze stemverklaring betreft: tenzij jullie op alle punten zeer concreet kunnen antwoorden en vooral duidelijk maken wat er met het centrum van Wevelgem en met de omgeving van de  Leie zal gebeuren, zullen wij ons onthouden. We horen het graag!

Ayrton Buyse

namens de voltallige N-VA fractie